Σε μια εποχή οικονομικής αβεβαιότητας και εργασιακής ανασφάλειας, οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, αναπτύσσονται, εξελίσσονται και αλλάζουν αποτελώντας ένα ασφαλές «καταφύγιο» για τις νεότερες γενιές. Ποιες συμβουλές δίνει στους συνεχιστές των οικογενειακών επιχειρήσεων, η Maria Sinanis, International Advisor to Family Enterprises και τι προτείνει στις μεγαλύτερες γενιές.

Η χώρα αλλάζει με μια σειρά ξένων επενδύσεων αλλά με την υλοποίηση μεγαλεπήβολων έργων υπό την ομπρέλα του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά εν μέσω τόσων αλλαγών, ένα πράγμα παραμένει σταθερό στο εγχώριο επιχειρείν: οι οικογενειακές επιχειρήσεις.

Η Maria Sinanis, International Advisor to Family Enterprises, Partner, Cambridge Family Enterprise Group και Co-author του Next Generation Success, μιλά στο 7ο Family Business Forum της KPMG, για όλα αυτά που κάνουν μια οικογενειακή επιχείρηση μοναδική και ανθεκτική στο πέρασμα του χρόνου, δίνοντας χρήσιμες συμβουλές τόσο στις μεγαλύτερες γενιές με τις παγιωμένες αντιλήψεις όσο και στους νεότερους διαδόχους με τις φρέσκες ιδέες και τα καινοτόμα σχέδια.

Ποιο θα είναι το εύρος της παρουσίασής σας στο Family Business Forum;

Θα παρουσιάσω τη δυναμική της οικογένειας και πώς μπορούν οι εμπλεκόμενοι είτε να ενισχύσουν είτε να αποδυναμώσουν μια οικογενειακή επιχείρηση. Θα μιλήσω για το πώς να οικοδομήσουμε την οικογενειακή ενότητα για να διατηρήσουμε την οικογένεια ευθυγραμμισμένη και ανθεκτική στις εξωτερικές προκλήσεις.

Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες μιας οικογενειακής επιχείρησης και ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει στη σύγχρονη εποχή;

Οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν τόσο φυσικά πλεονεκτήματα όσο και τρωτά σημεία. Όσον αφορά στα δυνατά τους σημεία, οι σταθερές ομάδες ιδιοκτησίας τους επιτρέπουν να δεσμευτούν σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις στις επιχειρήσεις τους και στις σχέσεις τους με βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς. Επίσης, βασίζονται σε αξίες και προσηλώνονται στην υψηλή ποιότητα. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην ανώτερη απόδοσή τους, κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με τις μη οικογενειακές επιχειρήσεις. Όσον αφορά στα τρωτά σημεία, προτιμούν πιο αργές αλλαγές και μπορεί να αντιστέκονται στην αντιμετώπιση προβλημάτων που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το status quo, πράγμα που σημαίνει ότι συχνά αποφεύγουν να κάνουν δύσκολες συζητήσεις ακόμη και για την επίλυση προβλημάτων. Σε αυτήν τη σύγχρονη εποχή, οι δυνάμεις της αλλαγής και της αναστάτωσης είναι τεράστιες - ο ρυθμός της εργασίας και οι αποφάσεις κάθε είδους επιταχύνονται και οικογένειες που αργούν να αλλάξουν ή καθυστερούν να επιλύσουν προκλήσεις και περιστρέφονται θα βιώσουν τις δυσάρεστες συνέπειες.

Στην Ελλάδα οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν μακρά ιστορία και παράδοση. Πόσο δύσκολο είναι για την προηγούμενη γενιά να περάσει στην επόμενη την πολύτιμη εμπειρία του παρελθόντος χωρίς το χάσμα των γενεών να δημιουργεί προβλήματα επικοινωνίας;

Χωρίς ένα σαφές σχέδιο μετάβασης, μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί με επιτυχία μια μετάβαση γενεών σε μια επιχείρηση. Οι οικογένειες πρέπει να καθορίσουν τι προσπαθούν να χτίσουν, τι να αφήσουν πίσω και πώς να αναπτυχθούν και να προετοιμαστούν να το κάνουν αυτό με συντονισμένο τρόπο. Οι δύο γενιές πρέπει να επικοινωνούν σχετικά με αυτή τη διαδικασία — συχνά και με διαφάνεια. Η μεγαλύτερη γενιά πρέπει να ηγηθεί της συζήτησης και να καλέσει την επόμενη γενιά να συνεισφέρει με ιδέες και να συμμετάσχει στη διαδικασία σχεδιασμού, ώστε η νεότερη γενιά να αισθάνεται ως μέρος της διαδικασίας που εξελίσσεται ομαλά.

Το ψηφιακό περιβάλλον εισβάλλει σχεδόν σε όλους τους τομείς των επιχειρήσεων, δυσκολεύοντας τις παλαιότερες γενιές αλλά ανοίγοντας το δρόμο για τους νεότερους επιχειρηματίες μιας οικογενειακής επιχείρησης. Πώς μπορούν να επωφεληθούν από την ψηφιακή μετάβαση προς όφελος των επιχειρήσεων τους;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι ουσιαστικός σήμερα, και η νεότερη γενιά μπορεί να βοηθήσει σημαντικά σε αυτόν τον τομέα, αλλά και δεν μπορεί να αγνοηθεί από την μεγαλύτερη γενιά. Ένας ψηφιακός μετασχηματισμός σε μια οικογενειακή επιχείρηση πρέπει να μπει σε άμεση προτεραιότητα αλλά να επιδιωχθεί από τους ιδιοκτήτες, προκειμένου η διοίκηση της επιχείρησης να γίνει πιο αποτελεσματική.

Αν η μεγαλύτερη γενιά πρέπει να πειστεί από τους νεότερους για να προωθήσει ψηφιακά την επιχείρησή της, θα πρέπει παράλληλα να εξετάσει ρεαλιστικά τις επιπτώσεις που θα έχει αν δεν το κάνει. Η νεότερη γενιά μπορεί να προτείνει τον σχεδιασμό υποθετικών σεναρίων και να φέρει στους μεγαλύτερους κάποια παραδείγματα από τους ανταγωνιστές της και την ευρύτερη βιομηχανία.

Ποια είναι τα δυνατά σημεία μιας οικογενειακής επιχείρησης σε σύγκριση με άλλες;

Εκτός από τις μακροπρόθεσμες προσεγγίσεις και τις αξίες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, υπάρχουν αρκετές ακόμη να αναφέρουμε. Οι οικογένειες αποτελούν οργανισμούς που επιβιώνουν -είναι επίμονες, υπομονετικές και έχουν μακρά χρονική διάρκεια - και παράλληλα ακολουθούν μια σκληρή δέσμευση να συνεχίσουν την επιχειρηματική τους κληρονομιά. Οικονομικά, έχουν σταθερότητα, καθώς η μακρόχρονη ιστορία τους τούς έχει μάθει να «αποταμιεύουν για μια βροχερή μέρα» αλλά και για να προχωρήσουν στις απαραίτητες καινοτομίες στις επιχειρήσεις τους. Η πίστη των εμπλεκόμενων είναι επίσης σημείο σταθερότητας για τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Οι οικογένειες συμβάλλουν επίσης στις κοινότητές τους μέσω φιλανθρωπιών και κοινωνικού αντίκτυπου ενισχύοντας έτσι τις κοινωνίες τους.

Θα συμβουλεύατε έναν νέο να αναλάβει -και να αναπτύξει- την οικογενειακή του επιχείρηση αντί να δοκιμάσει τις δυνάμεις του σε έναν άλλο κλάδο;

Ευτυχώς, το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου αυξάνεται. Όσο έχουν την υγεία τους, οι νέοι έχουν την πολυτέλεια του χρόνου να κάνουν και τα δύο. Σε ορισμένες οικογένειες, η εργασία για την οικογενειακή επιχείρηση είναι ένα «ραντεβού ζωής», επομένως τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να συμμετέχουν μόνο νιώθουν πως τους ταιριάζει. Εάν ενδιαφέρονται να ηγηθούν της οικογενειακής τους επιχείρησης, θα πρέπει να αξιολογήσουν εάν τους ταιριάζει, σε τρεις διαστάσεις: μου ταιριάζει επαγγελματικά, ταιριάζει στον τρόπο ζωής μου και στην οικογενειακή μου κατάσταση;

Εάν δεν ενταχθούν στην οικογενειακή τους επιχείρηση εξαιτίας της καριέρας τους, μπορούν και πάλι να συνεισφέρουν το ταλέντο τους μέσω των ρόλων του διοικητικού συμβουλίου ή της διοίκησης-ιδιοκτησίας ενώ εργάζονται αλλού. Ανεξάρτητα από το πού αποφασίζουν να λειτουργήσουν, θα τους συμβούλευα να οικοδομούν συνεχώς την αυτογνωσία τους για τα προσωπικά και επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα, τα δυνατά τους σημεία και τις ευκαιρίες βελτίωσης. Θα τους ενθαρρύνω επίσης να αναπτύξουν την ικανότητα να ζητούν, να δίνουν και να λαμβάνουν σχόλια.

Σε ένα ευρύτερο περιβάλλον ρευστότητας, πώς θα οικοδομήσει μια οικογενειακή επιχείρηση τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της;

Έχω δει οικογένειες να χτίζουν αυτοκρατορίες, να τις χάνουν και να τις ξαναχτίζουν. Έχω δει οικογένειες να διαφοροποιούνται έντεχνα και να μεγαλώνουν. Και έχω δει οικογένειες να εντοπίζουν την κατάλληλη στιγμή για να πουλήσουν τις επιχειρήσεις τους και να επανεπενδύσουν με «όχημα» τη ρευστότητα. Ανεξάρτητα από τη συναλλαγή, εφόσον η οικογένεια ευθυγραμμίζεται με τον σκοπό της και το τι προσπαθεί να πετύχει, θα έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της.

H Maria Sinanis ήταν ομιλήτρια στο 7ο Family Business Forum της KPMG

Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στο businessnews.gr
Link